ascii

Standaard set van 256 tekens die door alle computers gelezen kan worden. American Standard Code for Information Interchange.

beeldcompressie

Wiskundige bewerking van beelden om herhaalde patronen te verwijderen om het aantal bits in electronische beelden te reduceren.

besturingssysteem

De software die verantwoordelijk is voor toegang tot de systeembronnen als: geheugen, harde schijven, floppy's, CD/DVD's geheugenkaarten, USB-sticks en randapparatuur zoals printers, modems, beeldscherm e.d. Alle programma's gebruiken het besturingssysteem om, als dat nodig is, toegang tot de systeembronnen te krijgen. Bij het starten van de computer wordt eerst het besturingssysteem geladen en dat blijft permanent in het werkgeheugen aanwezig. Er zijn veel verschillende besturingssystemen met elk hun specifieke voor- en nadelen. Enkele voorbeelden zijn BeOs (Belgisch operating system) , speciaal voor multimedia toepassingen, MacOs voor Mac-computers, verschillende varianten van DOS (Disk Operating System), Windows en Linux , maar er zijn er nog veel meer.

bookmark

Door een website te 'bookmarken' wordt de desbetreffende link opgeslagen in de browser. Zodoende kun je eerder geraadpleegde websites gemakkeljk terugvinden. 's Werelds meestgebruikte maar zeker niet de veiligste browser Microsoft Internet Explorer spreekt van 'favorieten' in plaats van 'bookmarks'.

bit

Binair getal, een nul of een één.

broncode

Bevat de oorspronkelijke programma-instructies zoals ze zijn getypt door de programmeur, het is derhalve leesbaar (human readable). Deze programma-instructies worden eerst vertaald in objectcode, die niet langer leesbaar is voor gewone stervelingen. De objectcode wordt vervolgens vertaald naar direct-uitvoerbare machinecode zodat het programma op de computer kan worden uitgevoerd.. Om een programma aan te kunnen passen dienen wijzigingen doorgevoerd te worden in de broncode. Door deze broncode geheim te houden proberen fabrikanten hun produkten te beschermen. In de "Open Source Beweging" wordt deze broncode altijd vrijgegeven, zodat iedereen verbeteringen kan aanbrengen. De gedachte hierachter is dat dit uiteindelijk zal leiden tot goede en gratis besturingssystemen met bijbehorende programma's voor iedereen.

browser

Vrij vertaald een bladerprogramma. Hiermee is het mogelijk internetpagina's te bekijken. Voorbeelden van browsers: De vermaledijde maar alom aanwezige Internet Explorer, Mozilla Firefox verreweg de beste , Opera , Eudora of het eenvoudige maar razendsnelle LYNX dat alleen tekst kan weergeven. Soms worden websites, vooral als ze voorzien zijn van allerhande toeters en bellen, in verschillende browsers anders, of slechts gedeeltelijk weergegeven. Soms moet er speciale software worden gedownload , zgn "Plug -ins", om bv bewegende beelden te kunnen bekijken. Bestrijders van deze ongemakken vindt je bij de "Viewable with any browser campaign"

byte

Eenheid van acht bits, een combinatie van acht nullen en/of enen , die een letter, cijfer of ander symbool voorstelt.. Byte wordt als eenheid gebruikt voor het aangeven van schijf- en geheugenruimte:
kilobite (Kb) = 1024 Byte
megabyte (Mb) = 1048576 Byte
gigabyte (Gb) = 1073741824 Byte

cache

Tijdelijke opslagruimte op de computer waar webpagina's worden opgeslagen die net geopend zijn. Hiedoor zijn deze recente pagina's sneller bereikbaar.

computer

Electronische machine voor het opslaan, verwerken en communiceren van gegevens. De eerste computer in Nederland was de Miracle.

cookie

Een cookie is een tekstbestandje met informatie dat bij een bezoek aan een website op de harddisk van de pc wordt geplaatst. Bij een volgend bezoek is de opgeslagen informatie opnieuw beschikbaar voor de website. Een cookie kan bijvoorbeeld een wachtwoord onthouden.

CPU

Zie Processor

crash

Onverwacht stoppen van een computersysteem, ook wel aangeduid met hangen of vastlopen. Wordt ook gebruikt voor fouten die op het niveau van programma's ontstaan, als het programma vastloopt dus. In het laatste geval is het opnieuw starten van het programma meestal voldoende, in het eerste moet de computer opnieuw worden gestart , en soms moet het besturingssysteem zelfs opnieuw worden geïnstalleerd.

CSS

Cascading Style Sheets bevatten informatie voor webpagina's over te gebruiken lettertypes, achtergrondkleuren, positionerenig van afbeeldingen en dergelijke. Door meerdere webpagina's naar hetzelfde style sheet te laten verwijzen krijgen deze hetzelfde uiterlijk. Met deze methode kunnen meerdere webpagina's tegelijk veranderd worden.

DNS

Domain Name Server: het eigenlijke adres van een website bestaat uit een reeks van vier getallen, het IP-adres. Omdat dit moeilijk te onthouden is, worden namen gekoppeld aan deze IP-adressen door middel van domeinnamen. Op verzoek zoekt de Domain Name Server bij een domeinnaam het betreffende IP-adres op, zodat de gewenste verbinding tot stand kan komen.

domeinnaam

Een domeinnaam is de unieke aanduiding voor een internetadres. Een domeinnaam kan worden gebruikt voor alle internetdiensten, zoals de URL van een website of een e-mailadres. Een domeinnaam op Internet is het beste te vergelijken met een telefoonnummer. Net als bij een telefoonaansluiting heeft ook iedere gebruiker van internet een uniek nummer. Omdat woorden gemakkelijker te onthouden zijn, is ervoor gekozen deze nummers te vertalen naar namen. Die namen worden in een Domain Name Server weer terugvertaald naar nummers.

downloaden

Het ophalen van gegevens/bestanden naar de eigen computer, bv. software of MP3(muziek)-bestanden.

driver

Letterlijk "device driver", een stukje software (stuurprogramma) dat bij specifieke hardware hoort, bijvoorbeeld muisdrivers, printerdrivers, cdrom-drivers.

email

Systeem voor berichtenverkeer tussen personen, tot voor kort de meest populaire toepassing van het internet. Meer over email

encryptie

Het coderen van informatie om deze tegen andere internetgebruikers te beveiligen.

extranet

Een extranet is een privé-netwerk dat gebruik maakt van het internet om gegevens uit te wisselen. Dit gebeurt op een beveiligde manier, waardoor deze gegevens niet door onbevoegden kunnen worden onderschept. Een extranet is bedoeld voor gebruik door personen buiten het eigen bedrijf, zoals klanten, leveranciers en andere partners. Het kan hen de mogelijkheid bieden bepaalde delen van het bedrijfsintanet te bekijken.

FAQ

Frequently Asked Questions: een webpagina met veelgestelde vragen en de daarbijbehorende antwoorden. Een dergelijke lijst is populair bij sites waar veel bezoekers identieke vragen hebben.

firewall

Veiligheidsvoorziening, beveiliging in de vorm van hardware en/of software om te voorkomen dat onbevoegden zich van buitenaf toegang kunnen verschaffen tot een lokale computer of netwerk via modem of kabelverbinding.

frame

Rechthoekig gebied in het browservenster waarin een andere webpagina wordt weergegeven.

freeware

Software die voor iedereen gratis verkrijgbaar is, niet te verwarren met shareware, waarvoor (meestal een klein bedrag) moet worden betaald.

FTP

File Transfer Protocol. Dit protocol regelt het versturen en ontvangen van bestanden via internet.

hardware

De tastbare onderdelen die samen de computer vormen.

homepage

De hoofdpagina van een website, tegenwoordig vaak aangeduid als "Portal".

hosting provider

Om een website beschikbaar te stellen via het internet, dient deze geplaatst te worden bij een hosting provider. Deze provider stelt ruimte op een op internet aangesloten webserver beschikbaar aan haar cliënten.

HTML

HyperText Markup Language, is de opmaaktaal die gebruik wordt bij alle pagina's van het World Wide Web. Een browser is in staat deze taal grafisch weer te geven, waardoor een internetpagina ontstaat.

HTTP

HyperText Transfer Protocol is het protocol voor de overdracht van internetpagina's. Het gehele World Wide Web werkt op basis van dit protocol.

hyperlink

Een hyperlink is een stukje tekst of een plaatje waarop met de muis geklikt kan worden om naar een andere lokatie binnen of buiten de pagina te gaan.

internet

Wereldwijd netwerk van computers die communiceren volgens gemeenschappelijke protocollen en toepassingen. Kenmerkend voor internet is het ontbreken van een centraal computersysteem.

Intranet

Een intranet is een privé-netwerk binnen een organisatie. Het netwerk is bedoeld voor intern gebruik en de verbinding kan op diverse manieren tot stand komen, zoals rechtstreeks via een lokaal netwerk of door het inbellen met een modem. Het voornaamste doel van een intranet is het delen van bedrijfsinformatie met de werknemers.

IP

Internet Protocol: het protocol waarop het gehele internet is gebaseerd. Ieder contact tussen twee computers via internet loopt door middel van het Internet Protocol. Kenmerkend voor het IP is het gebruik van IP-adressen.

IP-adres

Internet Protocol Adres: Elke rechtstreeks op internet aangesloten computer heeft een uniek herkenningsnummer, het IP-adres. Dit adres heeft een grootte van 32-bits; dit is een reeks van 4 keer een getal tussen 0 en 255 (bijvoorbeeld 204.71.202.160). Omdat deze combinatie van getallen binnenkort raakt uitgeput, is er een nieuwe versie in ontwikkeling, ook wel IPng (IP Next Generation) genoemd. Dit 128 bits adres biedt enorm veel verschillende combinaties. Ter verduidelijking hiervan het volgende voorbeeld: Bij IPng is het mogelijk op elke vierkante meter van onze gehele aarde 665.570.793.348.866.943.898.599 verschillende IP-adressen toe te wijzen. Dat is heel veel.

ISP

De Internet Service Provider verleent gebruikers toegang tot het internet.

Java & JavaScript

Java is een programmeertaal, toegepast bij internetpagina's. Met JavaScript, een soort mini-Java, is het voor een websitebouwer bijvoorbeeld mogelijk om eenvoudig de huidige datum weer te geven of om bepaalde acties uit te laten voeren zodra een gebruiker met zijn muis over een button gaat. De meeste moderne browsers beschikken standaard over de mogelijkheid om met JavaScript om te gaan.

LAN

Local Area Network. Een computernetwerk dat binnen een klein gebied functioneert.

link

zie Hyperlink

linux

Linux is een besturingssysteem, ontwikkelt binnen de open source beweging, en wordt beschouwd als het perfecte, meer stabiele en relatief goedkope alternatief voor Microsoft Windows. Linux kan gratis worden gedownload, maar er bestaan ook vele commerciële varianten. Meer over Linux

MAC

Computer met Macintosh-processor, niet te verwarren met de PC.

modem

Modulator/demodulator) Apparaat op digitale signalen op te zetten in analoge signalen zodat ze voa een telefoonlijn verzonden kunnen worden.

muis

Meest overschatte knaagdier in computerland.

Open Source

Letterlijk vertaald open bron. Bij Open Source is de broncode van computerprogramma's vrij beschikbaar. Ieder die wil kan zelf aan de broncode sleutelen om het programma te verbeteren of uit te breiden. Op die manier kan het programma zich ontwikkelen door samenwerking van vele verschillende programmeurs van over de hele wereld. zoals nu bv. het geval is bij de ontwikkeling van programma's voor Linux. Maar er zijn ook open source programma's voor andere systemen.

PC

Personal Computer met Intel processor of imitatie daarvan.

pixel

Een stip in het electronisch rasterbeeld, ook wel beeldpunt. Het woord pixel is een samentrekking van PIcture ELement.. Hoe meer pixels een beeldscherm kan weergeven, hoe beter het beeld. Een TV heeft 768x576 beeldpunten, de meeste moderne monitors minstens 768x1024, veel scherper dus.

plug-in

Programma van derden dat aan bijvoorbeeld een browser wordt toegevoegd om het afspelen van video- of geluidsbestanden mogelijk te maken. I.h.a. is een plug-in een toevoeging aan een bestaand programma.

processor

De centrale rekeneenheid van de computer , die het eigenlijke werk verricht. Vaak kort aangeduid als CPU (Central Processing Unit)

protocol

Set van wereldwijd vastgelegde afspraken omtrent een bepaalde communicatietechniek. In de Informatie Technologie zijn protocollen onmisbaar, omdat communicatie tussen twee computers alleen mogelijk is als beiden dezelfde afgesproken 'taal' spreken.

resolutie

Oplossend vermogen, het aantal pixels of beeldpunten dat een monitor kan weergeven. Ook: het aantal pixels waaruit een beeld is opgebouwd.

RSI

Repetitive Strain Injury, naargeestig lichamelijk ongemak t.g.v. ondeskundig beeldschermwerken, surfen of gamen. Tips tegen RSI

RTFM!

Weinig diplomatieke manier om computergebruikers duidelijk te maken dat ze eerst de helppagina's of de gebruiksaanwijzing moeten lezen alvorens hun omgeving te teisteren met lastige vragen. Read The Fucking Manual!

search engine

Met behulp van een search engine, oftewel een zoekmachine, kunnen websites worden gevonden op basis van opgegeven trefwoorden. Voorbeelden van bekende eenvoudige zoekmachines zijn Google en HotBot . De zoekpagina van de technische universiteit van Twente is de meest uitgebreide nederlandtalige zoekpagina.

server

Een netwerkcomputer die bepaalde taken uitvoerd ten behoeve van det netwerk.

script

Kort computerprogramma geschreven in een eenvoudige programeertaal, bijvoorbeeld JavaScript.

software

Via programmeertaal opgeslagen instrukties voor:
*het besturingssysteem
*de hardware
*programma's voor de gebruiker

source code

Zie broncode

spaceinvaders

De moeder aller computerspellen, oorspronkelijk geschreven voor de GameBoy. Download Spacenivaders

spam

Ongewenste reclame via email, vernoemd naar het smerige vleesconservenmerk SPAM. Tips tegen spam.

streaming audio en video

Met gebruikmaking van streaming audio en video hoeft de gebruiker niet te wachten tot het, vaak erg grote, bestand volledig gedownload is, voordat deze afgespeeld kan worden. De data wordt als continue stroom ontvangen en direct afgespeeld.

TCP

Het Transmission Control Protocol zorgt voor het splitsen van informatie in afzonderlijke pakketjes alvorens die te verzenden via internet en het samenvoegen van de bij elkaar behorende pakketjes na ontvangst. Samen met het IP-protocol dat de adressering van de pakketjes regelt, ligt het TCP-protocol ten grondslag aan alle datacommunicatie via internet.

TCP/IP

Transfer Control Protocol/Internet Protocol. Verzameling van protocollen waarop alle communicatie en toepassingen op internet zijn gebaseerd. De belangrijkste protocollen van TCP/IP zijn TCP en IP

upgraden

Het opwaarderen van besturingssysteem of software naar een recentere versie, bv. van Windows 2000 naar Windows 2001, of van WordPerfect 8 naar WordPerfect 9. Upgraden is lang niet altijd functioneel, de veranderingen en verbeteringen zijn vaak gering, terwijl er wel meer beslag wordt gelegd op schijfruimte, geheugen- en processorcapaciteit.

uploaden

Het versturen van gegevens en/of bestanden. Uploaden komt onder andere voor bij het plaatsen van bestanden op een webserver.

URL

Uniform Resource Locator. Een URL is de unieke naam van een webpagina. Geen enkele webpagina kan exact dezelfde naam hebben. Een voorbeeld van een URL: http://www.wittereus.net

USB

Universal Serial Bus, een universele connector (stekker) waarmee externe hardware zoals toetsenbord en muis, en randapperatuur zoals printers scanners, digitale camera's enz. op de computer kunnen worden aangesloten.

virus

Een klein, zichzelf vemenigvuldigend programma dat bestanden vernietigt of beschadigt. Een virus moet zich hechten aan andere programma's en wordt tegenwoordig vooral verspeid via het internet (e-mail en webpagina's) en vroeger via diskettes. Virussen kunnen daadwerkelijke schade toebrengen aan het systeem. Zie ook "worm"
Meer over virussen

webmail

Email die verstuurd of ontvangen wordt via een webpagina .

webserver

Een webserver bedient via het internet browsers van de door hen opgevraagde internetpagina's.

website

Eén of meerdere bij elkaar horende internetpagina's vormen samen een website.

wildklikken

Herhaaldelijk klikken met de muis zonder duidelijk doel of richting. Wildklikken is na het gebruik van ondeugdelijke software de meest voorkomende oorzaak van het vastlopen van programma's of zelfs de hele computer .

worm

Ongewenst zelfstandig programma dat zichzelf reproduceert en zich door de hele computer beweegt. In tegenstelling tot een virus richt een worm meestal geen echte schade aan, maar maakt het de gebruiker lastig door het geheugen vol te laten lopen, of de processor onnodig bezig te houden. Wormen worden op dezelfde manier verspreid als virussen. Zie ook virus

WWW

World Wide Web: benaming voor de verzamelplaats van alle internetpagina's die via een browser zijn te bekijken. Het WWW omvat miljarden pagina's.

zoekmachine

Zie "search-engine "