Kwakiutl maskers

nativewestcoast_01.jpg, 28 kB In de maand december exposeert Galerie 100 een zestal maskers van de Kwakiutl indianen Tim Lafontaine, Chris van Edig, Carry Wilson, Andy Bruce en Willie Wadhams. De Kwakiutl leven aan de west-kust van Canada en kennen evenals hun buurstammen, de Salish en de Tlingit, een complexe maskercultus.

De vormgeving van de maskers is gebonden aan regels. Uit cederhout gesneden en beschilderd met felle kleuren, worden ze traditioneel in een rituele setting door een danser gebruikt. Het masker heeft, volgens de indianen, een geest die tijdens de dans bezit neemt van de drager om zodoende zijn reinigende krachten over te kunnen brengen op de toeschouwer. De kennis over het ambacht en de verhalen die bij de maskers horen is, binnen bepaalde families, tegen de onderdrukking in, doorgegeven. Indianen die hedentendage nog maskers maken worden door de Canadese overheid schoorvoetend als kunstenaars erkend. Het initiatief om de maskers in Zaal 100 te exposeren kwam tot stand i.s.m de Canadees Bobby Fowler en hangt samen met de voorbereiding van een Potlatch ceremony en het opzetten van een masterclass maskermaken in Ruigoord en Christiania (Kopenhagen). Afgelopen zomer publiceerden kunstenaars en activisten uit Ruigoord en Christiania een manifest over Europese stadsstammen. Een Potlattch met o.a. de Kwakiutl zou een erkenning van bovengenoemden plaatsen als stamgebied impliceren.

Een Potlatch was een nogal competitieve ceremonie waarin het onder meer gaat om het weggeven van voedsel en goederen aan minder bedeelden, overigens niet zonder verplichtingen voor laatstgenoemden. Er bestaat ook een Europese Potlach traditie, en daarmee bedoel ik niet alleen die van Sinterklaas of de Kerstman. In de jaren 1950 zette de Fransman Qui Débord het tijdschrift Potlatch op (als reactie op het copyright, vrij te kopiëren zonder toestemming van auteur of uitgever). Een soort gift aan het lezende publiek dus. Dat er Europese, kunstzinnige varianten op de Potlatch bestaan maakt een dialoog mogelijk. Als tegenhanger van de maskers van Canadese makelij is er een serie Nederlandse maskers tentoongesteld, ontstaan tijdens het dorpsjuweel in Ruigoord, van o.a. Maarten van der Horst, Henk van der Zee, Huib Pasman en Wolf Trepte.

Aja voor de Staatskrant december 2008

Zaal 100 | Aja Waalwijk | Galerie 100
© All rights reserved